Staw skokowo-goleniowy łączy ze sobą kości piszczelową i strzałkową z kością stopy. Staw kolanowy łączy natomiast kości piszczelową i strzałkową z kością udową. Ich prawidłowe działanie umożliwia wykonywanie skomplikowanych ruchów. Niestety ze względu na swoje funkcje bardzo często ulegają kontuzjom. Dzieje się tak nie tylko przy aktywnym uprawianiu sportu, ale również wykonywaniu codziennych czynności. Czasem wystarczy zwykłe poślizgniecie (częste w okresie zimowym) lub złe postawienie stopy, aby staw został uszkodzony. W młodych organizmach oczywiście ma on większą wytrzymałość, jednak paradoksalnie to młodzież częściej doznaje takiego urazu. Jakie są więc najbardziej powszechne kontuzje układu kostno-stawowego i jak powinniśmy je leczyć?
Najczęściej występującymi urazami są często mylone ze sobą zwichnięcia i skręcenia. Pierwsze z nich jest jednak o wiele poważniejsze i zazwyczaj połączone z dużymi uszkodzeniami wewnątrz stawowymi. Wymaga szybkiej pomocy lekarskiej polegającej na nastawieniu i unieruchomieniu zwichniętego stawu. Uszkodzenia widoczne są na badaniu RTG i mogą być połączone nawet ze złamaniem kości.
Druga z powszechnych kontuzji to skręcenie. W celu postawienia poprawnej diagnozy warto skonsultować się z lekarzem, jednak gdy uraz nie jest zbyt rozległy nie wymaga on profesjonalnej pomocy. Nie można go jednak całkowicie lekceważyć, ponieważ może to doprowadzić do dłuższego gojenia się i przedłuża powrót do pełnej sprawności. Podstawowym objawem skręcenia jest silny ból i obrzęk. Może wystąpić również zasinienie wskazujące na uszkodzenie więzadeł. Jeżeli zauważymy ten ostatni symptom leczenie staje się bardziej złożone i najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z profesjonalnej pomocy. Gdy jednak nie zaobserwujemy go najlepiej zastosować zasadę RICE. Jest to skrót od angielskich słów odpoczynek, chłodzenie, ucisk i uniesienie chorej kończyny. Jeśli zastosujemy się do tych prostych wskazówek i ograniczymy uprawianie sportu na co najmniej 7 dni na pewno szybko wrócimy do zdrowia.
Poważniejszą kontuzją wymagającą unieruchomienia nawet do 10 tygodni jest złamanie kości. Dochodzi do niego, gdy na kość działa siła większa od jej mechanicznej wytrzymałości. Leczenie zawsze rozpoczyna się po dokładnej diagnostyce, często obejmującej nie tylko badanie RTG, ale również tomografię komputerową. Gorzej jest jeszcze w przypadku, gdy dojdzie do złamania otwartego. Konieczna staje się wtedy operacja i użycie śrub, płytek, drutów lub gwoździ śródszpikowych pozwalających na powtórne zespolenie kości. Odzyskanie pełnej sprawności po tak poważnym urazie wymaga długotrwałej rehabilitacji.
Ostatnim typem najczęściej występujących urazów tej części układu kostno-stawowego są uszkodzenia wewnątrz stawowe. Jedną ich odmianą są uszkodzenia chrzęstne i chrzęstno-kostne. Występujący przy nich ból może być tak intensywny, że uniemożliwi chodzenie. Leczenie należy również do bardziej skomplikowanych i opiera się nawet na rekonstrukcji powierzchni stawu za pomocą płatów kolagenowych. Do tego typu urazów zaliczamy też impligment przedni i tylny. W uproszczeniu polega on na uderzeniu kości skokowej o kość piszczelową. W zależności od stopnia uszkodzeń, aby wyleczyć kontuzję może wystarczyć odpoczynek i środki przeciwbólowe. Czasem konieczna jest jednak ingerencja chirurgiczna.
Urazy stawu skokowego, a także kolanowego należą do jednych z najpowszechniej występujących wśród sportowców. Choć niektóre z nich na pozór wydają się niegroźne, ich zaniedbanie może doprowadzić do poważnych konsekwencji. W uniknięciu urazu z pewnością pomoże intensywna rozgrzewka przed rozpoczęciem ćwiczeń. Nigdy nie pomijamy więc tego ważnego elementu treningu.
